“โรคทั้งหมดเริ่มต้นที่ลำไส้” ย้อนกลับไปเมื่อ 2 พันปีที่แล้ว คุณปู่ทวดฮิปโปเครตีส (Hippocrates) ผู้บุกเบิกวิชาแพทย์แผนปัจจุบันกล่าวไว้อย่างมาดมั่น ในฐานะที่ได้รับยกย่องว่าเป็นบิดาแห่งวงการแพทย์ เราเชื่อว่าคำพูดนี้ย่อมไม่ใช่แค่วลีล่องลอยกลางอากาศอย่างแน่นอน

ควรกินหรือห้ามกินอะไรเวลาปวดท้อง เป็นอีกหนึ่งคำถามยอดฮิตที่คุณหมอ Google ได้รับจากช่องพิมพ์ค้นหาบ่อยที่สุดเมื่อพูดถึงสุขภาพลำไส้ อาจดูเหมือนเป็นเรื่องทั่วไป แต่แค่อาการธรรมดาอย่างปวดที่ท้องหรือความทุกข์แบบเบสิคที่เกิดจากปัญหาสุขภาพลำไส้และเรามองข้ามไป เช่น ท้องเสีย ท้องผูก ล้วนมีพลังทำลายล้างที่รบกวนการใช้ชีวิตอย่างไม่ธรรมดา แล้วคำว่า สุขภาพลำไส้ คืออะไรกันแน่ อาจฟังดูไม่สำคัญเท่าอวัยวะอื่นๆ แต่ bioshot ที่รู้จักกันดีว่าเป็นซินไบโอติกส์เจ้าแรกๆ ในไทยกลับยืนหยัดที่จะให้ความสำคัญและคอยใส่ใจเรื่องสุขภาพลำไส้ซึ่งจะกลายมาเป็นคุณภาพชีวิตที่ดีของเรา 

ท้อง-Site พื้นที่แห่งจิตวิญญาณ

เป็นที่ยอมรับกันในแพทย์ชาวเอเชียว่า ‘ท้อง’ คือพื้นที่แห่งจิตวิญญาณ ชาวญี่ปุ่นถึงกับนิยามอวัยวะส่วนที่ใหญ่ที่สุดของเราอย่างลำไส้ว่าเป็น ‘ส่วนกลางอันทรงเกียรติ’ (Onaka) รวมถึง ‘ใจกลางของความแข็งแกร่งทางจิตวิญญาณและร่างกาย’ (Hara) ต่างกับชาวยุโรปที่ส่วนมากมองว่าลำไส้ไม่ได้สำคัญไปกว่าแค่เป็นอวัยวะสำหรับย่อยอาหาร และอาจเพราะในโลกตะวันตกมีผู้ป่วยโรคระบบทางเดินอาหารสูงขึ้น ความสำคัญของสุขภาพลำไส้จึงเพิ่มตามไปด้วย การไม่มีโรค เป็นลำไส้อันประเสริฐ องค์การอนามัยโลก (WHO) ให้นิยามของคำว่า ‘สุขภาพ’ ไว้ว่าเป็นขั้นกว่าของวลี ‘ไม่มีโรค’ สุขภาพลำไส้ดีจึงหมายถึงสถานะความเป็นอยู่ที่ดีของร่างกายและจิตใจ ไม่มีโรคภัยจากระบบทางเดินอาหารร้ายแรงอย่างเช่น โรคมะเร็งลำไส้ โรคกระเพาะอาหารแปรปรวน โรคลำไส้แปรปรวน (IBS) อาการท้องอืด กรดไหลย้อน คลื่นไส้อาเจียน ท้องผูก ท้องร่วง ภูมิแพ้อาหารแฝง หรืออุจจาระเป็นเลือด มาคอยตามรังควานจนต้องปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ แม้ว่าส่วนใหญ่แล้วอาการป่วยจากระบบทางเดินอาหารจะไม่ร้ายแรงจนทำให้ต้องโบกมือลาโลก แต่ก็ส่งผลต่อคุณภาพการใช้ชีวิตประจำวันไม่น้อย ระบบทางเดินอาหารมีส่วนช่วยเสริมสุขภาพโดยรวมหลายด้านและการทำงานของลำไส้ก็ไม่ได้จำกัดอยู่แค่ย่อยหรือดูดซึมสารอาหารเพียงอย่างเดียว ลำไส้และจุลินทรีย์ Dream Team ของคนสุขภาพดี นอกจากย่อยอาหาร ลำไส้ยังทำงานร่วมกับจุลินทรีย์ในร่างกาย กระตุ้นภูมิคุ้มกันและดูแลการทำงานของระบบประสาทด้วย มีผลการทดลองที่น่าทึ่งของหนูทดลองปลอดเชื้อ ซึ่งทำให้เรารู้ว่าจุลินทรีย์ในลำไส้มีผลโดยตรงกับการทำงานของระบบทางเดินอาหาร รวมถึงพฤติกรรมและการทำงานของสมอง แน่นอนว่างานหลักๆ ของลำไส้คือย่อยอาหารที่เรารับประทาน ช่วยให้ร่างกายดูดซึมสารอาหาร แร่ธาตุต่างๆ แล้ว จุลินทรีย์ในลำไส้ยังเป็นทีมสำคัญที่ช่วยป้องกันร่างกายเชื้อโรค ช่วยย่อยเส้นใยที่ร่างกายดูดซึมไปใช้ไม่ได้ แล้วเปลี่ยนมาเป็นพลังงานและวิตามินให้กับร่างกาย คำถามคือจุลินทรีย์ตัวเล็กๆ กว่าล้านล้านตัวป้องกันลำไส้ได้อย่างไร ลองนึกว่าลำไส้เป็นเมืองขนาดใหญ่ ล้อมรอบไปด้วยกำแพงหนา ที่มีแบคทีเรียหรือจุลินทรีย์ไม่ดีคอยจ้องจะเข้ามาฮุบพื้นที่รอบกำแพงอยู่เสมอ เพื่อหวังยึดครองเมืองที่ชื่อว่าลำไส้ แต่หากเมืองลำไส้มีจุลินทรีย์ดีโปรไบโอติกส์เฝ้าอยู่เป็นจำนวนมาก ก็จะช่วยป้องกันการตั้งรกรากของแบคทีเรียหรือจุลินทรีย์ตัวไม่ดีที่เรียกกันในวงการว่า จุลินทรีย์ก่อโรค ซึ่งจะเข้ามาทำให้เราป่วย

ภูมิคุ้มกันจากลำไส้ ไม่เชื่อก็ต้องเชื่อว่า สาเหตุสำคัญที่ทำให้สุขภาพดีหรือไม่ดี มาจากลำไส้เป็นส่วนใหญ่ เพราะเซลล์ภูมิคุ้มกันกว่า 70 เปอร์เซ็นต์อาศัยอยู่ตามทางเดินอาหาร นั่นหมายความว่าหากลำไส้ดี สุขภาพก็จะดีตามไปด้วย อย่างที่เราทราบแล้วว่าโปรไบโอติกส์จะเกาะอยู่กับผนังลำไส้ที่เป็นเหมือนกำแพงป้องกัน คอยสแตนบายแย่งพื้นที่ไว้ไม่ให้จุลินทรีย์ก่อโรคข้ามมายึดได้ หากลำไส้และระบบทางเดินอาหารทำงานเป็นปกติ เซลล์ภูมิคุ้มกันที่อยู่รอบบริเวณก็แข็งแรง ระบบประสาทที่เชื่อมอยู่กับลำไส้ก็สั่งงานอย่างราบลื่น ร่างกายแข็งแรงจิตใจก็แข็งแกร่ง

สุขภาพลำไส้ดี ดูแลแบบช็อตต่อช็อต ป้องกันสำคัญกว่ารักษา คือสิ่งสำคัญที่ควรนึกถึงเมื่อพูดถึงสุขภาพลำไส้ เราเริ่มต้นดูแลลำไส้ได้ด้วยการให้อาหารจุลินทรีย์ในลำไส้ อย่างรับประทานผักที่มีเส้นใยสูง ซึ่งจะช่วยให้ระบบการย่อยเป็นปกติ เลี่ยงอาหารที่มีไขมันและน้ำตาลฟรุกโตสสูงจนรบกวนการทำงานของระบบทางเดินอาหาร รวมถึงเนื้อแดงที่ทำให้เสี่ยงเป็นโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ ลำไส้ที่ดีคือลำไส้ที่สามารถย่อยและการดูดซึมได้อย่างมีประสิทธิภาพ ปราศจากโรคทางเดินอาหาร และมีจุลินทรีย์ในระบบทางเดินอาหารสมดุล คือจุลินทรีย์ดีมากกว่าจุลินทรีย์ไม่ดี bioshot เต็มไปด้วยจุลินทรีย์ดีโปรไบโอติกส์ที่มีชีวิตสูงสุด 11 ชนิด ไม่ว่าจะเป็น Bifidobacterium longum, Bifidobacterium bifidum, Lactobacillus acidophilus และอีกหลากหลายที่ช่วยปรับสมดุลระบบขับถ่าย เสริมภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย เพราะสุขภาพลำไส้เป็นประตูสู่สุขภาพและคุณภาพชีวิตที่ดี

อ้างอิง https://bmcmedicine.biomedcentral.com/articles/10.1186/1741-7015-9-24 https://www.gutmicrobiotaforhealth.com/why-gut-health-comes-up-in-conversation-so-often-five-dietitians-define-gut-health-and-discuss-why-taking-care-of-it-is-so-important/